عوامل ژنتیکی که میتواند مرگ ناگهانی برخی ورزشکاران را توضیح دهد
عوامل ژنتیکی که میتواند مرگ ناگهانی برخی ورزشکاران را توضیح دهد
شادزی اولین سامانه رزرواسیون انلاین باشگاه ورزشی و سلامت
خلاصه:
حتما تاکنون شنیده یا دیده‌اید که برخی از ورزشکاران معروف جهان در رشته‌های مختلف ناگهان در میادین مختلف دچار مرگ ناگهانی یا ایست قلبی و تنفسی شدهاند. هر چند حضور اکیپ پزشکی و احیا قلبی میتواند تا حدودی ورزشکاران را به زندگی بازگرداند ولی در صورت وجود بعضی اختلالات و عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکاران متاسفانه این کار هم فایده‌ای نخواهد داشت.
کلمات کلیدی:عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکاران، علت مرگ ناگهانی ورزشکاران
بدون شک عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکاران در صورت عدم رعایت نکات ایمنی و ملاحظات مختلف میتواند از هر نظر مشکلات جدی و غیرقابل جبرانی را برای آن‌ها در پی داشته باشد. حتما تاکنون شنیده یا دیده‌اید که برخی از ورزشکاران معروف جهان در رشته‌های مختلف ناگهان در میادین مختلف دچار مرگ ناگهانی یا ایست قلبی و تنفسی شدهاند. هر چند حضور اکیپ پزشکی و احیا قلبی میتواند تا حدودی ورزشکاران را به زندگی بازگرداند ولی در صورت وجود بعضی اختلالات و عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکاران متاسفانه این کار هم فایده‌ای نخواهد داشت. محققان علوم پزشکی ثابت کرده‌اند که در بسیاری موارد ورزش‌های شدید و بیش از حد تحمل که فشار مضاعفی را بر بدن ورزشکار وارد می‌کند میتواند در بسیاری موارد علت مرگ ناگهانی ورزشکاران باشد. هر چند نمی‌توان تمام اختلالات و نارسایی‌های ژنتیک را به نوعی کشنده قلمداد کرد با این وجود به منظور جلوگیری از وقوع برخی ناهنجاری‌ها که در واقع از جمله دلایل عمده و علت مرگ ناگهانی ورزشکاران می‌باشد وجود تست‌های معین قبل از ورود به رشته‌های ورزشی خاص ضروری به نظر می‌رسد. در واقع با شناسایی و تدابیر مختلفی می‌توان از فراهم نمودن زمینه مرگ و میر و عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکاران پیشگیری نمود. هر چند وقوع مرگ و میرهای ناشی از اختلالات و بیماری‌های ژنتیک بر پایه برخی از تحقیقات انجام گرفته حدود یک درصد‌هزارم ورزشکاران امکان وقوع پیدا می‌کند با این وجود به منظور جلوگیری و آشنایی با عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکارانبه برخی از مهمترین بیماری‌ها و اختلالات شایع در این زمینه اشاره می‌کنیم. بنابراین اگر قصد دارید اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب نمایید تا انتهای این مطلب نیز همراه ما باشید.
آشنایی با برخی از اختلالات و عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکاران
یکی از مهمترین بیماری‌هایی که از جمله عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکاران به شمار می‌روند بیماری ژن سلولی داسی شکل یا "sct " می‌باشد. افرادی که دارای این بیماری هستند در واقع دو ژن سالم و معیوب را از والدین خود به ارث برده‌اند. ژن سلول داسی شکل که با علامت اختصاری ”s” نشان داده می‌شود نوعی کم خونی است که موجب می‌شود تا فرد دچار فقر گلبول‌های قرمز خون شود. این بیماری هر چند در صورت عدم وجود درد به صورت پنهان به حیات خود در بدن بیمار ادامه می‌دهد ولی غالبا نشانه‌های آن از طریق دردهای شدید در بدن آشکار می‌شود. در صورتی که فرد دچار کم خونی داسی شکل شود گلبول‌های قرمز خون دچار نوعی اختلال شدید از قبیل پراکندگی و چسبندگی بیش از حد معمول و همچنین صلب و سخت شده و در نهایت منجر به گرفتگی مویرگها شده و عوارض مختلفی از قبیل انواع عفونت‌ها یا حتی سکته مغزی را برای فرد رقم بزند.
دانشمندان و محققان در خصوص این بیماری و سایر عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکاران چه می‌گویند؟
همانطور که اشاره کردیم یکی از بیماری‌هایی که میتواند زمینه ساز و علت مرگ ناگهانی ورزشکاران باشد بیماری کم خونی داسی شکل است. این بیماری از جمله عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکاران می‌باشد که البته عدم شناخت ورزشکاران و یا غربالگریها و تست‌های دوره‌ای ورزشکاران و نبود شناسنامه سلامت ورزشکاران میتواند به وقوع این اتفاقات ناگوار بیش از هر چیز دیگری دامن بزند. طی تحقیقات انجام گرفته در خصوص این بیماری دانشمندان توانسته‌اند این نکته را به اثبات برسانند که بیماری SCT که از جمله عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکارانبه شمار می‌رود در ورزشکارانی که به این بیماری مبتلا هستند 37 برابر بیشتر از سایر ورزشکاران ریسک ایست‌های قلبی و مرگ ناگهانی را تقویت می‌کند. لورنا مادی گال یکی از انسان شناس‌ها و بیولوژیست‌هایی است که در دانشگاه فلوریدا مشغول فعالیت در این زمینه است. وی در تحقیقاتی که در خصوص عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکاران و به طور خاص بیماری مذکور انجام داده است به این نتیجه رسیده است که برخی از ورزشکاران که دچار این بیماری هستند می‌توانند به سطح حرفه‌ای در ورزش مورد علاقه شان برسند در حالی که در تعداد دیگری از این ورزشکاران بعد از انجام فعالیت‌های ورزشی در سطح متوسط علائمی از درد و سایر نشانه‌ها بروز کرده است. به طور کلی از نظر این محقق بیماری سلول‌های داسی شکل در بین بیماران مختلف طیف‌های متنوعی از افراد را هدف گرفته است و با شدت و ضعف‌های متفاوتی همراه است.
چه باید کرد؟
حتما تا حالا از خودتان پرسیده اید که مگر می‌توان ورزش را هم کشنده نامید؟. جواب ما این است: بله؛ درصورتی که با برخی از عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکارانآشنا نباشید قطعا ورزش میتواند برای آنان فاجعه ساز باشد. می‌گویید فاجعه یا حادثه خبر نمی‌کند؟. برای این سوال تان هم جواب منطقی و سنجیده‌ای داریم. پاسخ شما این است: معلوماتتان و آگاهی هایتان را در این زمینه افزایش دهید تا از بروز این نوع حوادث تلخ برای ورزشکاران جلوگیری کنید. بیماری سلول‌های داسی شکل فقط یکی از عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکاران به شمار می‌رود که می‌توان با رعایت برخی ملاحظات از بروز برخی عوامل که در واقع دلیل اصلی و علت مرگ ناگهانی ورزشکاران است برشمرده می‌شود پیشگیری کرد. در خصوص بیماری کم خونی و اختلالات سلول‌های داسی شکل که از جمله عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکاران به شمار می‌رود رعایت نکات زیر میتواند به افرادی که دچار این بیماری هستند و تمایل دارند تا ورزش را در سطح حرفه‌ای یا به صورت منظم ادامه دهند از هر نظر یاری برساند. به منظور پیشگیری از شدت گرفتن عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکاراننکات زیر باید رعایت شوند:
· از تمرینات ورزشی شدید و فعالیت بیش از حد پرهیز کنید.
· کوه نوردی نکنید و در ارتفاع زیاد قرار نگیرید.
· تست‌های دوره‌ای را زیر نظر پزشک متخصص انجام دهید.
· از قرار گرفتن در مواردی که موجب کمبود اکسیژن و مشکلات تنفسی می‌شود خودداری کنید.
سایر بیماری‌ها و عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکاران
ورزش‌های گروهی از قبیل فوتبال، بسکتبال، دومیدانی و دوچرخه سواری از جمله ورزش‌هایی به شمار می‌روند که موجب مرگ و میر ورزشکاران دچار اختلالات ژنتیک و قلبی و عروقی شدهاند. البته ذکر این نکته نیز لازم است که علت مرگ ناگهانی ورزشکاران و عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکاران در بسیاری از موارد ارتباطی با جنسیت ورزشکاران ندارد. به طور کلی بیماری‌های قلبی و عروقی، تصلب شرایین، بیماری‌های تنفسی که موجب مسدود شده یا التهاب مجاری تنفسی می‌شوند از جمله سایر بیماری‌ها و اختلالاتی هستند که موجب مرگ و میر ورزشکاران شده و لازم است تا این بیماران با انجام انواع نوارهای مغزی، تست‌های دوره‌ای و به خصوص تست ورزش و اکو را به انجام برسانند. اختلالات ناشی از بزرگ شدن و سفتی غیر طبیعی قلب، تنگی عروق کرونر، کاردیو میوپاتی هیپرتروفیک پارگی عروق و خونریزیهای داخلی و مغزی به همراه سایر بیماری‌ها و نواقص مادرزادی از جمله علل و عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکاران می‌باشند.
نکته: لازم است تا به منظور جلوگیری از تشدید عوامل ژنتیکی مرگ ناگهانی ورزشکاران هر یک از ورزشکارانی که به هر دلیلی از اختلالات و بیماری‌های مختلفی که در این مطلب به آن اشاره شد رنج می‌برند حتما از ورزش‌های شدید و یا طولانی مدت و نامنظم جلوگیری نمایند.
منابع:
- https://www.sapiens.org/body/genetic-athletic-sudden-death/
- http://theconversation.com/genetic-testing-is-being-used-in-sport-but-what-are-the-consequences-88604
- https://pged.org/athletics-genetics/